O projekcie
Projekt „Na drodze do rozwoju. Pomorska Szkoła Obywatelska” zakłada realizację kompleksowych działań edukacyjnych na rzecz wzmocnienia kompetencji obywatelskich i społecznych młodzieży oraz przeciwdziałania dezinformacji i językowi nienawiści w przestrzeni publicznej. W projekcie weźmie udział min. 300 uczniów szkół ponadpodstawowych z województwa pomorskiego. Zaplanowano cztery moduły merytoryczne. Pierwszy – „Moje prawa, moje obowiązki” – obejmuje cykl warsztatów oraz spotka. Drugi – „Debata ma głos” – rozwija kompetencje argumentacyjne i retoryczne uczniów poprzez szkolenia i organizację debat oksfordzkich w szkołach. Trzeci moduł – „Fake czy fakt?” – koncentruje się na edukacji medialnej i analizie przypadków dezinformacji, zakończonej przygotowaniem materiałów edukacyjnych. Czwarty – „Pomorska kampania odpowiedzialnego słowa” – polega na zaprojektowaniu i przeprowadzeniu przez uczniów własnych kampanii społecznych dotyczących mowy nienawiści i odpowiedzialności za słowo. Zwieńczeniem projektu będzie publikacja online oraz wydarzenie sieciujące uczestników, które odbędzie się na Uniwersytecie Gdańskim.
Moduł I. „Moje prawa, moje obowiązki”
Znajomość praw i obowiązków, zasad funkcjonowania państwa i samorządu, sposobów uczestnictwa obywatelskiego oraz reagowania na mowę nienawiści. Warsztaty kształtują poczucie sprawczości, pogłębiają zrozumienie mechanizmów prawnych i politycznych oraz uczą odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu publicznym. Uczniowie dowiedzą się, gdzie i jak zgłaszać swoje postulaty, jakie mają prawa oraz jak z nich korzystać. Efektem będzie wzrost świadomości obywatelskiej oraz większa gotowość do działania na rzecz dobra wspólnego — w szkole i w środowisku lokalnym.
Moduł II. „Debata ma głos”
Rozwijanie umiejętności argumentowania, krytycznego myślenia i kultury dyskusji wśród uczniów; wzmocnienie kompetencji komunikacyjnych, słuchania i konstruktywnego prowadzenia sporu publicznego. Uczniowie biorący udział w debatach oksfordzkich rozwiną umiejętność logicznego formułowania myśli, budowania przekonujących argumentów, dostrzegania różnych perspektyw oraz prowadzenia rzeczowej i kulturalnej dyskusji. Tematy debat będą dotyczyły aktualnych wyzwań społecznych, takich jak granice wolności słowa, rola mediów, udział młodzieży w życiu publicznym, co skłoni uczestników do głębszej refleksji nad otaczającą ich rzeczywistością.
Na koniec uczniowie przygotuję debatę oksfordzką (podzielą się na dwie drużyny: Opozycję i Propozycję). Debat zostanie nagrana i zamieszczona w mediach społecznościowych.
Moduł III „Fake czy fakt?”
Uczniowie biorący udział w warsztatach edukacji medialnej poznają źródła i mechanizmy powstawania fake newsów, clickbaitów oraz sposobów manipulacji obrazem i językiem w przestrzeni medialnej. Dowiedzą się, w jaki sposób emocje i przekonania wpływają na odbiór informacji oraz jakie są najczęstsze błędy poznawcze wykorzystywane w dezinformacji. W praktyczny sposób zapoznają się z narzędziami służącymi do weryfikacji treści Uczniowie nauczą się odróżniać informacje rzetelne od zmanipulowanych, rozwiną krytyczne myślenie i odporność na fałszywe treści.
Uczniowie, realizując zadania w ramach analizy przypadków dezinformacji, rozwiną umiejętność samodzielnego gromadzenia, selekcjonowania i porównywania informacji z różnych źródeł. Będą ćwiczyć ocenę wiarygodności przekazu, identyfikację manipulacji językowych i wizualnych oraz rozpoznawanie intencji nadawcy komunikatu. Dzięki pracy zespołowej i prowadzeniu mini-śledztw medialnych uczniowie będą musieli argumentować swoje stanowiska, wyciągać wnioski i prezentować swoje ustalenia w sposób logiczny i uporządkowany. Takie działania wzmacniają zdolność do analitycznego myślenia i podejmowania decyzji w oparciu o dowody, a nie emocje czy opinie. Uczestnicy nauczą się także dostrzegać szerszy kontekst społeczny przekazów medialnych, co zwiększy ich świadomość obywatelską i odporność na uproszczone, zmanipulowane narracje.
Rezultatem tego działania powinny być opracowania wybranych przez uczniów studiów przypadków. Forma opracowania dowolna. Opracowanie to zostanie zamieszczone w publikacji podsumowującej projekt.
Moduł IV. „Pomorska kampania odpowiedzialnego słowa”
Realizacja kampanii społecznych przez uczniów pozwoli im na praktyczne doświadczenie działania obywatelskiego – od diagnozy problemu, przez planowanie i realizację działań, aż po ich ewaluację i prezentację efektów. Młodzież, podejmując tematy związane z mową nienawiści, językiem przemocy czy dezinformacją, uczy się odpowiedzialności za przekaz i skutecznej komunikacji społecznej. Praca w zespołach wspieranych przez nauczycieli i animatorów rozwija umiejętności współpracy, zarządzania projektem i kreatywnego rozwiązywania problemów. Kampanie przyczyniają się do wzmocnienia poczucia sprawczości – uczniowie widzą, że ich działania mają realny wpływ na otoczenie. W ten sposób młodzież nie tylko nabywa wiedzę i kompetencje społeczne, ale również kształtuje postawę aktywnego, zaangażowanego obywatela, gotowego działać na rzecz dobra wspólnego.
Rezultatem tego działania powinna być 1 kampania społeczna poparta 2 wydarzeniami.
Kampania społeczna to zaplanowany zestaw działań komunikacyjnych przygotowanych przez uczniów, którego celem jest ograniczanie mowy nienawiści, promowanie odpowiedzialnego słowa i rzetelnej informacji. Każda kampania ma jasno określony problem, cel (SMART), grupę docelową, kluczowy przekaz i wezwanie do działania (call to action). Forma kampanii jest dowolna — dobierana do odbiorców i możliwości szkoły — pod warunkiem zachowania spójności przekazu, etyki i zasad dostępności.
Dopuszczalne formy i kanały (do wyboru i łączenia). Poniżej wskazano przykłady, jednak nie jest to katalog zamknięty.
Ø Materiały drukowane/offline: plakaty problemowe, infografiki, gazetka szkolna, wystawa na korytarzu/bibliotece, standy, ulotki.
Ø Wydarzenia: mini-debata/panel, happening informacyjny, prezentacja klasowa, dyżur konsultacyjny „jak reagować na hejt”.
Ø Media społecznościowe: karuzele i posty (IG/FB), rolki/Reels i TikTok (30–60 s), relacje/Stories, krótkie Q&A.
Ø Audio/wideo: krótki spot (30–90 s), nagranie z lektorem, mini-podcast (3–5 min). Treści cyfrowe: mikrostrona/landing z materiałami, PDF z poradnikiem „Jak reagować?”, memy edukacyjne (z poszanowaniem praw autorskich), grafiki na ekrany w szkole.
Zwieńczeniem projektu będzie spotkanie sieciujące przedstawicieli wszystkich szkół biorących udział w działaniach. Wydarzenie odbędzie się na Uniwersytecie Gdańskim. Podczas wydarzenia młodzież podzieli się doświadczeniem, wnioskami z realizacji działań (kampanie społeczne) Kluczowym elementem spotkania będzie wspólne opracowanie manifestu obywatelskiego – dokumentu zawierającego wartości, postulaty i rekomendacje młodzieży dotyczące odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu publicznym. Manifest będzie formą podsumowania projektu, a jednocześnie symbolicznym głosem młodych obywateli, który zostanie udostępniony online i przekazany lokalnym decydentom.
Zapraszamy na stronę projektu https://pomorskaszkolaobywatelska.pl/
